Klapy przeciwpożarowe to kluczowy element zabezpieczeń każdego budynku, w którym przebywają ludzie. Pozwalają one skutecznie odciąć źródło ognia od reszty budynku i szybko opanować sytuację. To jeden z najistotniejszych elementów w procesie zabezpieczania wspólnej przestrzeni. Jak dobrze zamontować klapę przeciwpożarową i co warto wiedzieć wcześniej?
Co warto wiedzieć przed montażem klapy odcinającej?
Montaż klap przeciwpożarowych to jedna z podstawowych kwestii, jeśli chcemy zapewnić pomieszczeniu odpowiednią ochronę. Tylko odpowiedni montaż klapy odcinającej zapewni jej poprawne działanie. Przed jej instalacją, należy zweryfikować, czy klapa spełnia normy w zakresie odporności ogniowej. Ponieważ ich działanie ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa, do wprowadzenia klapy do obrotu konieczny jest udział specjalnej jednostki. Mowa tutaj przede wszystkim o badaniach odporności ogniowej, które przeprowadza się w akredytowanym laboratorium.
Każda klapa ma swoją klasyfikację ogniową zgodne z normami PN-EN. Klasyfikacja klapy bierze pod uwagę takie parametry, jak odporność ogniowa, izolacyjność ogniowa, czy przeznaczenie do montażu w przegrodach poziomych lub pionowych. Ta ostatnia wartość jest istotna dla firmy, montującej klapę w danej przestrzeni.
Gdzie montowane są klapy ppoż.?
Klapę można zamontować w ścianie podatnej, lub sztywnej. Klapy do ścian podatnych mogą być stosowane również w powierzchniach sztywnych, jednak klapy do ścian sztywnych są stosowane tylko zgodnie z przeznaczeniem.
Przed montażem klapy przeciwpożarowej należy także zbadać sposób zabudowy. Najczęściej systemy te montuje się w przegrodzie budowlanej. Zdarza się jednak, że klapy ppoż montowane są także w oddaleniu od przegrody. Nie jest to sposób częsty i przed tego rodzaju montażem należy sprawdzić, czy dana klapa jest przeznaczona do zamontowania w ten sposób – możliwość zabudowy w oddaleniu to element klasyfikacji odporności ogniowej i powinien być wyszczególniony na opakowaniu.
Klapy przeciwpożarowe powinny być, zgodnie z normami technicznymi, zamontowane w przewodach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Choć zgodnie z normami przeciwpożarowymi element oddzielenia pożarowego powinien mieć taką samą klasę odporności ogniowej jak zamontowana klapa, urządzenia te w wyjątkowych przypadkach mogą być montowane także w przegrodach budowlanych o niższej klasie odporności ogniowej. Istotne jest tutaj zachowanie kryterium dymoszczelności.
Klapy wentylacyjne przeciwpożarowe dobiera się zależnie od kształtu przewodu wentylacyjnego, czy klimatyzacyjnego. Sam montaż skutkuje oczywiście ingerencją w ścianę, co jest jak najbardziej w porządku; istotne jest jednak zachowanie odpowiedniej odległości systemu od ściany czy podłogi. Zgodnie z obowiązującymi normami odległość od elementu konstrukcyjnego, czyli ściany lub sufitu musi wynosić minimum 7,5 cm. Natomiast odstęp między klapami powinien wynosić minimum 20 cm.
Podział klap przeciwpożarowych
Klapy przeciwpożarowe są montowane jako przegrody, które odcinają strefę objętą pożarem. Ich rolą jest zatrzymanie dymu i ognia w pomieszczeniu, w którym zaczyna się rozprzestrzeniać ogień; chronią również przed zadymieniem oraz rozprzestrzenianiem się wysokiej temperatury. Istnieje kilka rodzajów klap przeciwpożarowych. Te urządzenia dzielą się m.in. na:
- przeciwpożarowe klapy odcinające,
- klapy przeciwpożarowe oddymiające,
Klapy ppoż pełnią, jak już wspomniano, funkcję ochronną. Nie wszystkie rodzaje klap da się zamontować do każdego rodzaju ściany. W kwestii montażu klap przeciwpożarowych najistotniejsze jest jednak zainstalowanie ich zgodnie z normami przeciwpożarowymi.
Klapa odcinająca – jakie jest jej zadanie i kiedy zostanie uruchomiona?
Zadaniem klap odcinających, jest zamknięcie stref pożarowych, dzięki czemu możliwe jest odcięcie palącej się części budynku od jego reszty, która nie została jeszcze zajęta ogniem. Podobnie działają również drzwi przeciwpożarowe. Jest to niezwykle ważne z punktu widzenia prowadzenia akcji ratowniczej osób lub zwierząt znajdujących się wewnątrz, ale również dla gaszenia pożaru, który ma miejsce w ograniczonej przestrzeni. Klapa przeciwpożarowa musi posiadać Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych, aby mogła zostać oddana do użytku.
Ponadto urządzenia te posiadają oznaczenia składające się z liter oraz cyfr, co pozwala na błyskawiczne rozszyfrowanie nadanej im klasyfikacji odporności. Jest to ważne dlatego, że liczby znajdujące się na tych urządzeniach informują o tym, jak długo klapa jest w stanie powstrzymać ogień, dym oraz wysoką temperaturę przed dalszym rozprzestrzenianiem się. Ponadto klapy mogą być sterowane automatycznie, i tym samym zamykane w chwili wykrycia pożaru na terenie obiektów budowlanych, co wymaga uzbrojenia budynku w system sygnalizacji pożarowej. Drugą opcją jest uruchamianie poprzez stopienie topika, które skutkuje natychmiastowym zamknięciem w sposób mechaniczny w sytuacji, gdy temperatura wokół klapy znacząco wzrośnie.
Klapa oddymiająca – do czego służą?
Klapy oddymiające służą do odprowadzania toksycznych gazów powstających na skutek pożaru i stanowią cześć systemów oddymiania. Pozwala to na usprawnienie akcji ratunkowej, a także przyśpiesza zlokalizowanie ognia przez jednostki ratownicze. Tego typu urządzenia mogą posiadać system napędowy elektryczny lub pneumatyczny. W przypadku budynków użyteczności publicznej zazwyczaj stosuje się pierwszą z opcji, a druga jest najczęściej wykorzystywana w halach magazynowych, produkcyjnych oraz na obiektach handlowych. Najważniejszym parametrem związanym z klapami oddymiającymi jest jednak powierzchnia czynna działania. To on jest decydujący podczas dokonywania wyboru konkretnego modelu.
Rodzaje klap ppoż. pod względem ich działania
Ich działanie zależy od rodzaju zastosowanego mechanizmu napędowego, a najczęściej spotykane to:
- Klapy z wyzwalaczem termicznym, które mogą być wyposażone w topik lub ampułkę. Są to zautomatyzowane urządzenia z napędem elektrycznym, które aktywują się i zamykają przy osiągnięciu określonej temperatury, zazwyczaj około 70°C.
- Klapy z mechanizmem spustowym opartym na elektromagnesie. Są dostępne w różnych klasach odporności ogniowej, począwszy od EI 60, aż po EIS 120.
Klapy ppoż z wyzwalaczem termicznym
Klapy przeciwpożarowe z wyzwalaczem termicznym są przeznaczone do montażu w instalacjach wentylacji ogólnej. Klapy te montuje się w miejscach, w których przeprowadzane są przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne. Klapy odcinające mcr fid, czyli klapy z wyzwalaczem termicznym, przez większość czasu pozostają w pozycji otwartej. W przypadku wybuchu pożaru zamykają się automatycznie. Klapy tego rodzaju są produkowane w kształcie okrągłym.
Warto zaznaczyć, że w miejscach, w których dodatkowo zamontowana jest instalacja alarmowa, klapy powinny być uruchamiane także za pomocą owej instalacji, nie tylko samego wyzwalacza. Zapewni to odpowiednią ochronę i szybkość działania.
Klapy przeciwpożarowe topikowe, klapy z mechanizmem spustowym
Klapy przeciwpożarowe możemy podzielić także ze względu na napęd. Wspomniane już klapy z wyzwalaczem termicznym są zautomatyzowane i posiadają napęd elektryczny. Zamykają się w konkretnej temperaturze – najczęściej jest to 70 stopni Celsjusza. Klapy przeciwpożarowe z wyzwalaczem termicznym dzielimy na topikowe lub ampułkowe, a określenia te opisują sposób wykonania wyzwalacza termicznego.
Rozróżniamy także klapy z mechanizmem spustowym elektromagnetycznym, które zamykają się automatycznie po otrzymaniu sygnału z zewnątrz. Może to być na przykład czujka dymu. Działają na dwa sposoby: zamknięcie spowodowane jest albo poprzez sygnał w formie odcięcia zasilania, albo jakiegoś rodzaju impuls elektryczny. Tego rodzaju klapy otwiera się później poprzez przestawienie dźwigni na obudowie.
Jak wybrać klapę przeciwpożarową?
Klapy pożarowe montowane w budynkach są podstawą ich wyposażenia. Dobór klap przeciwpożarowych nie jest prosty, dlatego wybierając elementy wspierające ochronę przeciwpożarową, należy wziąć pod uwagę normy, wskazane przez ekspertów. Kluczowy jest dobór urządzenia zarówno do typu przegrody budowlanej, jak i rodzaju ściany. Nie bez znaczenia jest też oczywiście kształt klapy – okrągłe klapy znajdą zastosowanie w systemach wentylacyjnych o przekroju okrągłym, natomiast klapy prostokątne mogą mieć zastosowanie również w zestawach klap.
Przede wszystkim przy wyborze klapy liczy się klasyfikacja ogniowa wyrobów. Tylko odpowiednie oznaczenie zagwarantuje odcięcie strefy objętej pożarem od reszty budynku, co zapewni przebywającym w nim osobom bezpieczeństwo.