Ochrona przeciwpożarowa budynków

Ochrona przeciwpożarowa wiąże się zarówno z zapobieganiem powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów. Jak i z ich zwalczaniem oraz prowadzeniem działań ratowniczych. Aby ją zapewnić, konieczne jest przestrzeganie przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, a także zaopatrzenie budynków w regularnie konserwowane urządzeń dbających o bezpieczeństwo. Dla lepszego zrozumienia tego zagadnienia warto poznać jego definicję oraz cele.

Definicja i cele ochrony przeciwpożarowej

Ochrona ppoż. jest szerokim pojęciem, które opisuje działania podejmowane w celu ochrony życia i zdrowia ludzi i zwierząt. Jak również ochrony mienia przed pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Jej celem jest zminimalizowanie ryzyka wystąpienia pożarów (oraz klęsk żywiołowych i innych zagrożeń miejscowych). Co za tym idzie – zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa ludziom i zwierzętom.

Ustawa o ochronie przeciwpożarowej

Każda osoba zajmująca się ochroną ppoż. musi być zaznajomiona z treścią Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. W akcie tym znajdują się zapisy, które szczegółowo definiują zarówno pojęcie ochrony pożarowej, jak i jej organizację. W ustawie wskazano równocześnie trzy kategorie działań, które wpisują się w te przedsięwzięcia. Szczególną uwagę warto zwrócić na Art.1.:

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

1) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

2) zapewnianie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia oraz na rzecz ochrony ludności;

Dodatkowo w dalszej części dokumentu znajdują się dokładne informacje odnośnie tego, w jaki sposób realizowane są opisane powyżej działania, związane z zapobieganiem powstawania i rozprzestrzeniania się pożaru lub innego miejscowego zagrożenia:

a) zapewnienie koniecznych warunków ochrony technicznej nieruchomościom i ruchomościom,

b) tworzenie warunków organizacyjnych i formalnoprawnych zapewniających ochronę ludzi i mienia, a także przeciwdziałających powstawaniu lub minimalizujących skutki pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Które jednostki i instytucje są odpowiedzialne za ochronę ppoż. ?

Na początku warto zaznaczyć, że właściciel budynku jest odpowiedzialny za instalację systemów, które zapobiegają wystąpieniu pożarów lub rozprzestrzenieniu ognia. Nie mniej istnieją także instytucje, do których należy kontrolowanie wdrożonych systemów przeciwpożarowych, a także takie, które zobowiązane są do działania w przypadku wystąpienia pożaru.

Rola państwowej Straży Pożarnej

Państwowa Straż Pożarna jest jedną z instytucji odpowiedzialnych za ochronę podczas wystąpienia pożaru. Automatyczne przekazywanie alarmów pożarowych z lokalnego systemu do Centrum Operacyjnego odpowiedniej jednostki ochrony przeciwpożarowej, czyli Państwowej Straży Pożarnej jest kluczowe dla szybkiej reakcji. Straż Pożarna prowadzi działania ratownicze i zapobiega pożarom.

Podobnie jak zawodowa straż pożarna, są one odpowiedzialne za prowadzenie działań ratowniczych i zapobieganie pożarom.

Jakie środki ochrony i systemy należy wziąć pod uwagę podczas budowy budynku?

Na etapie tworzenia projektu budynku, należy wziąć pod uwagę wszelkie zabezpieczenia ppoż. a następnie przygotowywania terenu, na którym ma ruszyć budowa. Osoby odpowiedzialne za realizację projektów obiektów budowlanych muszą stosować się do wielu przepisów mówiących o konieczności zastosowania zabezpieczeń technicznych, a także urządzeń przeciwpożarowych.

Środki ochrony przeciwpożarowej można podzielić na kilka kategorii. Pierwszą z nich będą środki organizacyjne, a więc dokumenty, takie jak regulaminy przeciwpożarowe, czy plany alarmowe, plany dróg ewakuacyjnych i ratunkowych, oznakowanie sprzętu ppoż. oraz dróg ewakuacyjnych, czy wreszcie szkolenia. Drugą kategorią są środki budowlane, czyli odstępy bezpieczeństwa, odporność ogniowa, czy podział obiektu na strefy pożarowe. Natomiast ostatnia kategoria, a więc techniczne środki ochrony ppoż. to:

Jaki zastosować sprzęt do ochrony przeciwpożarowej?

Docelowe urządzenia przeciwpożarowe powinny być proste w użyciu, stosunkowo lekkie, aby każdy mógł je wykorzystać do gaszenia pożaru znajdującego się w pierwszej fazie. Najczęściej wykorzystywane w budynkach są gaśnice, które z powodzeniem ugaszą małe ognisko, zanim dojdzie do dalszego rozprzestrzenienia się ognia. Wśród tego rodzaju urządzeń wyróżniamy gaśnice:

Aby użyć gaśnicy we właściwy sposób, nie jest potrzebne specjalistyczne przeszkolenie, gdyż posiadają one czytelne oznaczenia w postaci piktogramów, dzięki którym szybko można zorientować się co można przy ich pomocy gasić (jaki materiał) oraz jak to zrobić (prosta instrukcja obsługi).

Hydranty wewnętrzne działają zawsze dokładnie w ten sam sposób. Wyposażone są one w węże o średnicy 25,33 lub 52 mm, a przy ich użyciu można gasić pożar przez określony czas.

Jeśli chodzi o koce gaśnicze, to produkowane są one z włókna szklanego, które pozwala na odcięcie tlenu palącemu się materiałowi, a tym samym na zduszenie ognia. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że niezbędne jest szczelne przykrycie palącego się obiektu kocem.

Zadaniem znaków przeciwpożarowych jest usprawnienie prowadzonych akcji ratunkowych. Przy ich pomocy oznaczane są drogi pożarowe, sprzęt pożarniczy, a także instalacje gaśnicze i urządzenia sygnalizacji pożarowej. Znaki te muszą spełniać normy, co potwierdzają odpowiednie certyfikaty.

Jakie wyróżniamy zabezpieczenia ogniochronne?

Zabezpieczenia ogniochronne odnoszą się do zabezpieczeń instalacji budowlanych i dotyczą konstrukcji stalowych, przepustów instalacyjnych, kanałów oddymiających i wentylacyjnych. Wśród nich wyróżnia się:

Systemy oddymiania

Systemy oddymiania jak można się domyślić, służą do wyprowadzenia dymu oraz trujących gazów z wnętrza budynku, w którym doszło do pożaru. Są one koniecznie wymagane podczas przeprowadzania odbioru technicznego budynku. To dzięki tego rodzaju systemom możliwe jest automatyczne uruchamianie siłowników służących do otwierania okien oraz klap odpowiedzialnych za ujście dymu, a tym samym bezpieczne przeprowadzenie ewakuacji. Można wyróżnić dwa rodzaje systemów oddymiania, a dokładnie wentylację grawitacyjną oraz mechaniczną. Systemy oddymiania grawitacyjnego wykorzystują naturalną siłę nagrzanego powietrza oraz dymu, która powoduje otwarcie okien oraz klap dachowych, co wywołuje przeciąg, a w efekcie skutkuje oddymieniem m.in. dróg ewakuacyjnych. Dodatkowe wykorzystanie wentylacji mechanicznej przyśpiesza działanie całego systemu oraz uskutecznia przeprowadzanie akcji ewakuacyjnej.

Wentylatory oddymiające muszą być wyposażone w takie elementy, jak specjalna izolacja obudowy, czy też niezależny układ chłodzenia silnika z napędem bezpośrednim. Co więcej, materiały wykorzystane do budowy tego typu urządzeń, muszą wykazywać dużą odporność na wysoką temperaturę. Co ciekawe, wybór odpowiednich wentylatorów odbywa się już na etapie projektowania, przy uwzględnieniu ilości zadymionego powietrza, jakie będzie trzeba odciągnąć w razie pożaru.

System SSP (sygnalizacji pożaru)

System sygnalizacji pożaru, to system alarmowy, w skład którego wchodzą takie elementy, jak:

Istotną kwestią jest to, że systemy sygnalizacji pożaru, określane także jako monitoring pożarowy, są indywidualnie projektowane dla każdego budynku. Aby jak najlepiej dopasować je do konkretnych wymagań. Zakres działania oraz funkcje, które taki system posiada, są w związku z tym bardzo zróżnicowane. Zawsze jednak jest on wyposażony w odpowiednie urządzenia przeciwpożarowe. Nie mniej, głównym zadaniem systemu SSP jest automatyczne zaalarmowanie:

Często stosowanymi instalacjami przeciw ppoż w firmach produkcyjnych lub przemyśle są:

Instalacja tryskaczowa

Zbiornik ppoż

Instalacja hydrantowa

Ochrona przeciwpożarowa w różnych obszarach

Ochrona przeciwpożarowa budynków jest regulowana przez Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. W Rozporządzeniu tym określono warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Ochrona przeciwpożarowa w zakładzie pracy

Ochrona przeciwpożarowa obiektu budowlanego, jakim jest zakład pracy, jest regulowana przez wspominaną już Ustawę o ochronie przeciwpożarowej. W Ustawie tej określono obowiązki pracodawców i pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Ważne jest to, że pracodawca jest zobowiązany do zapoznania pracowników z przepisami ppoż. i przedstawienia im instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.

Inne miejscowe zagrożenia

Inne miejscowe zagrożenia to m.in. klęski żywiołowe i inne zagrożenia o charakterze miejscowym. Instrukcje ochrony przeciwpożarowej powinny być aktualizowane co najmniej raz na dwa lata lub częściej. Oczywiście uwzględniając zmianę warunków, takich jak zmiany w użytkowaniu obiektu lub procesach technologicznych.

Wdrażanie ochrony przeciwpożarowej

Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jest dokumentem technicznym określającym warunki ochrony przeciwpożarowej dla obiektu budowlanego, placu budowy lub obszaru. Jest również obowiązkiem właścicieli, zarządców oraz użytkowników budynków przeznaczonych do wykonywania funkcji:

Jak przygotować budynek w celu zapobiegania pożarom?

Aby przygotować budynek w celu zapobiegania pożarom, należy m.in. wykonać instrukcję bezpieczeństwa pożarowego,. Zainstalować systemy sygnalizacji pożaru, wyposażyć budynek w sprzęt przeciwpożarowy. W tym celu konieczne jest zaangażowanie specjalistów z zakresu spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, aby zapewnić osobom przebywającym w danym obiekcie bezpieczeństwo.

Wnioski dotyczące ochrony ppoż. w obiekcie budowlanym

Podsumowanie i wnioski

Ochrona przeciwpożarowa jest ważna dla realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia lub środowiska przed pożarem. Jak również klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Obejmuje również ochronę przed innymi zagrożeniami o charakterze miejscowym.

Ochrona przeciwpożarowa budynków i obiektów